Türkiye'de meyve fiyatları, enflasyon, zirai don ve tedarik zinciri aksaklıkları nedeniyle rekor seviyelere ulaştı. Haziran ortasına gelinmesine rağmen fiyat düşüşü yaşanmazken, bazı meyvelerin tanesi bile cep yakıyor.
Özellikle kirazda fiyat rekoru kırıldı; kilosu 500 TL'ye, tanesi ise 10 TL'ye kadar çıktı. Afyonkarahisar ve çevresinde yaşanan don felaketi, kiraz arzını ciddi şekilde azalttığı için bu durum fiyatlara doğrudan yansıdı.
Uygun fiyatlı ürünleriyle bilinen zincir marketlerde bile durum farklı değil. Papaz erik kilosu 250 TL, çilek 180 TL, nektarin 180 TL, Anjelika erik 130 TL, çekirdeksiz üzüm 130 TL, Akça armut 180 TL, şeftali ve Malatya kayısı ise 100 TL'den satılıyor. Bu fiyatlar taneye vurulduğunda çilek 5,6 TL, papaz erik 5,2 TL, armut 5,2 TL, nektarin 34,55 TL, Anjelika erik 7,8 TL, kayısı 5 TL ve şeftali 18,39 TL'ye denk geliyor.
Üreticiler ise bu fiyat artışlarının kendilerine yansımadığını belirtiyor. Isparta Ziraat Odası Başkanı Mustahattin Can Selçuk, gelirin büyük kısmının aracı ve hal sistemine gittiğini, bu durumun üretimi zorlaştırdığını dile getirdi. Adana Yüreğir Ziraat Odası Başkanı Mehmet Akın Doğan da 2025 yılını "çiftçi için afet yılı" olarak tanımlayarak, çiftçinin bu yıl para kazanamadığını vurguladı.
Tüketici cephesi de mevcut sistemin gözden geçirilmesi gerektiğini savunuyor. Tüketici Birliği Federasyonu Genel Başkanı Mehmet Bülent Deniz, hal yasasının yıllardır ertelenmesini eleştirerek, tarladan sofraya kadar geçen süreçte fiyatların katlandığını belirtti. Deniz, aracı sistemle ilgili düzenleme yapılması, gıda nakliyatında vergi yükünün hafifletilmesi ve geçiş ücretlerinin azaltılması gerektiğini ifade etti. Ayrıca sonbaharda hal ve market fiyatlarını kıyaslayan bir endeks yayımlayacaklarını duyurdu.
Bu durum, hem üreticiyi hem de tüketiciyi zor durumda bırakıyor. Sizce bu soruna kalıcı bir çözüm bulunabilir mi?
